Pomysł na biznes – agencja marketingowa

Pomysł na biznes – agencja marketingowa

utworzone przez | lut 25, 2019 | Inspiracje, Rozwój

Chcesz założyć własną firmę? Posmakować życia przedsiębiorcy, który prowadzi i rozwija własny biznes? Świetnie! Zacznijmy od tego, że musisz mieć na siebie jakiś pomysł, przy czym słowo klucz to „jakiś”. Dlaczego?

 

Od tego co dokładnie kryje się pod tym słowem, będzie zależało, czy Twój pomysł na biznes będzie dobry, czy okaże się niewypałem. Czy Twoje starania będą miały sens i pozwolą osiągnąć zakładane cele. Mówiąc w skrócie – zależy od niego wiele. Dlatego warto go szukać i dlatego też dziś postaram się podpowiedzieć jeden o siebie.

Jak założyć własną agencję reklamową (marketingową) i dlaczego jest to dobry pomysł na biznes?

 

 

Dobry pomysł na biznes to połowa sukcesu

 

 

Na wstępie przypomnę tylko, że nie jest to pierwszy wpis z tej serii. Na moim blogu znajdziecie jeszcze kilka ciekawych pomysłów na biznes, które warto rozważyć. A na pewno nie zaszkodzi sprawdzić:

 

 

Niektórzy twierdzą, że dobry pomysł na biznes, to połowa sukcesu. Trzeba przyznać że ta teoria, choć uproszczona, ma w sobie coś z prawdy. W praktyce jednak nie jest to takie oczywiste. Zwróćcie uwagę, że jeśli ktoś osiąga sukces (niezależnie od tego jaka jest jego definicja) niemal z automatu jego pomysł staje się dobry, skoro się sprawdza i przynosi zakładane efekty. A z drugiej strony, nie każdy dobry pomysł ten sukces gwarantuje. Do czego zmierzam?

Do tego, że zamysł, idea to kluczowa sprawa, ale nie decydują o finalnych efektach. Same w sobie nie będą przynosiły założonych korzyści. Dopiero gdy włożymy w to swoje zaangażowanie, wiedzę, pracę, czas doświadczenie, umiejętności i dopisze nam trochę szczęścia, możemy spodziewać się dobrego wyniku.

 

Także nawet jeśli pomysł rzeczywiście ma być połową sukcesu, to pamiętajcie że raczej tą pierwszą i łatwiejszą. Co oczywiście nie umniejsza jego znaczenia. W końcu wszystko zaczyna się właśnie od niego. To on wyznacza drogę, w trakcie której budujemy strategie i planujemy konkretne działania. A dlaczego agencja marketingowa może być dobrą propozycją? Jak ją założyć? Mam dla Was kilka praktycznych podpowiedzi.

 

 

Jak założyć własną agencję marketingową?

 

 

A dlaczego agencja marketingowa, a nie agencja reklamowa? Reklama jest częścią marketingu, zatem agencja marketingowa ma po prostu nieco szersze znaczenie. Nie chodzi bowiem o samą działalność promocyjną. Projektowanie, realizowanie kampanii i tworzenie materiałów reklamowych dla klientów to tylko jedna z wielu usług marketingowych jakich szukają firmy i jakie powinny znaleźć się w ofercie agencji.

Planując założenie tego rodzaju działalności, trzeba już na wstępie określić zakres usług. Jeśli w pierwszej fazie planujecie prowadzić ją samodzielnie (co jest możliwe), trzeba będzie ograniczyć ofertę do Waszych specjalizacji.

 

A z czasem gdy będziecie się rozwijać, wraz z nowymi współpracownikami pojawią się nowe specjalizacje marketingowe na przykład:

 

  • copywriter (content marketing, buzz marketing, email marketing itd.)
  • grafik (kreacja marketingowa, content i identyfikacja wizualna, grafiki i materiały reklamowe itd.)
  • specjalista ds. marketingu (analiza rynku, strategia marketingowa, marketing komunikacji, PR, reklama itd.)
  • social media manager – (social media marketing, specjalista od portali społecznościowych)
  • programista lub web developer (tworzenie serwisów i stron www, tworzenie aplikacji mobilnych i biznesowych itd.)
  • specjalista SEO (pozycjonowanie, optymalizacja, content marketing)

 

Warto pamiętać, że sporo zależy tu od Waszej koncepcji i możliwości. Możecie wystartować sami, a potem dołączać będą kolejni specjaliści poszerzając jednocześnie Waszą ofertę. Możecie najpierw poszukać odpowiednich osób i mając zespół zacząć budowanie nowej marki. Możecie też nikogo nie zatrudniać, tylko mieć odpowiednie kontakty do sprawdzonych freelancerów, których zaangażujecie wtedy gdy ich wsparcie będzie potrzebne. Wszystkie 3 opcje mają swoje zalety i wady, dlatego też warto to gruntownie przemyśleć.

 

Zanim jednak będziecie budować własny zespół, przyda się Wam kilka praktyczny informacji odnośnie możliwości i kwestii formalnych:

  • wymagania wstępne – działalność marketingowa i reklamowa, nie jest działalnością regulowaną, zatem nie są potrzebne żadne zezwolenia, ani koncesje. Oczywiście nie zwalnia to ze znajmowości i przestrzegania regulacji prawnych. Warto znać przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, oraz ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

 

  • opodatkowanie – agencja może opodatkować dochody na zasadach ogólnych, lub podatkiem liniowym. Karta podatkowa, czy ryczałt ewidencjonowany nie wchodz w grę.

 

  • formy prowadzenia działalności – swoje usługi możecie wykonywać w formie zarobkowej działalności nierejestrowej, bądź zarejestrowanej w dowolnej formie, poza spółką partnerską. Może być zatem zarejestrowana jako jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka cywilna, lub jedna ze spółek prawa handlowego. Należy jednak pamiętać, że wybierając formę inną niż indywidualna działalność gospodarcza oraz spółka cywilna, trzeba liczyć się z koniecznością prowadzenia księgowości. Jeśli myśleliście o spółce, zachęcam do sprawdzenia wpisu o tym jak założyć spółkę z o.o.

 

  • lokal, siedziba agencji – aby prowadzić agencję marketingową nie trzeba mieć siedziby, wystarczy komputer i odpowiednie oprogramowanie. Jeżeli zamierzacie prowadzić działalność w we własnym mieszkaniu, należy pamiętać, że wykorzystywanie części lokalu/budynku mieszkalnego na cele prowadzonej działalności gospodarczej wymaga złożenia deklaracji właściwemu wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta o odprowadzaniu podatku od nieruchomości (lub jej części) według stawki przewidzianej dla budynków lub lokali wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej.

 

  • wyposażenie, sprzęt – minimum to komputer ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do internetu. Ilość potrzebnego sprzętu będzie zależał od Waszej koncepcji. Część specjalistów, których zatrudnicie prawdopodobnie będzie miało własny sprzęt, natomiast powinniście pomyśleć o oprogramowaniu. Software to często niemały wydatek, ale konieczny. Dobrze, aby odpowiadał Waszym realnym potrzebom i usługom, które macie w ofercie.

 

  • konto firmowe – konto jest konieczne, gdy usługi mają być świadczone na rzecz firm lub w przypadku kiedy wartość jednorazowej transakcji przekracza 15000 PLN. Przed wyborem banku warto zwrócić uwagę na wysokość opłat związanych z prowadzeniem rachunku. Zaskoczeni? 🙂

 

  • własna strona – z uwagi na to, że marketing przeniósł się w zasadzie na dobre do internetu, Wy też musicie się tam znaleźć. Stronę internetową dobrze będzie przygotować i opublikować zanim zaczniecie działalność. Co więcej, jej wygląd i treści jakie się na niej znajdą, będą Waszą najważniejszą wizytówką. A dla klientów będzie to wyraźny sygnał czego mogą spodziewać się po współpracy z Waszą marką.

 

 

W jednym z ostatnich wpisów wspominałem o personal brandingu. Jeśli zajmowaliście się reklamą i marketingiem zanim zdecydowaliście się założyć własną agencję, warto będzie w jakiś sposób to pokazać. Przedstawić potencjalnym klientom swoje wcześniejsze projekty i doświadczenie w formie portfolio. To wzmacnia waszą wiarygodność, co jest szczególnie istotne zwłaszcza na początku drogi. 

Znacie zapewne powiedzenie, w którym „szewc bez butów chodzi”? W przypadku agencji marketingowej to nie ma prawa bytu i nie ujdzie Wam to na sucho. Jeśli Wasz marketing będzie źle prowadzony, nikt nie uwierzy, że dla klientów zrobicie go lepiej. A nie trzeba Was chyba szczególnie przekonywać do tego, jak ważne będzie szybkie złapania pierwszych zleceń?

 

Podsumowując, agencja marketingowa będzie dobrym pomysłem na biznes szczególnie dla osób, które do tej pory były w jakiś sposób związane z marketingiem. Mają już niezbędne rozeznanie i podejście. Rozumieją istotę tej działalności. A najlepiej jak marketing jest po prostu Waszą pasją. Biznes, który wywodzi się z doświadczenia i pasji ma duże szanse powodzenia. A jak do tego dobrze zorganizujecie swoją pracę, odpowiednio wcześniej zadbacie o swój wizerunek, solidnie podejdziecie do reklamy i budowania własnej marki, przygotujecie długofalową strategię rozwoju, to ten pomysł na biznes może okazać się strzałem w 10. Wszystko jest w Waszych rękach! A nawet jeśli nie wszystko, to zdecydowana większość.

Na koniec zdradzę Wam, że sam już niebawem otwieram własną agencję marketingową. Mam już koncepcję, wstępną strategię i zespół, który pozwoli mi wystartować. Jak to mam w zwyczaju, chętnie podzielę się z Wami tymi doświadczeniami i refleksjami. W odpowiednim momencie 😉 

Już wkrótce więcej szczegółów – zachęcam do regularnego odwiedzania mojej strony i śledzenia mojej aktywności w social mediach!

Personal branding – co to jest i dlaczego warto?

Personal branding – co to jest i dlaczego warto?

utworzone przez | lut 18, 2019 | Rozwój, Inspiracje

Budowanie własnej marki to jedno z ważniejszych zadań, jakie czeka każdego przedsiębiorcę. Nie tylko przedsiębiorcę z resztą. Nie trzeba bowiem zakładać i prowadzić własnej firmy, żeby zacząć świadomie i skutecznie budować swój wizerunek w świadomości odbiorców. W dzisiejszym wpisie dowiecie się, czym dokładnie jest personal branding i dlaczego warto wykorzystać go w biznesie.

 

 

Czym jest personal branding?

 

 

Zacznijmy od tego, że tematu budowania marki nie da się wyczerpać w jednym wpisie. Dlatego dzisiejszy tekst potraktujcie jako podsumowanie najważniejszych informacji i zbiór praktycznych wskazówek. Tak na dobry początek. 

Najlepiej będzie zacząć od wyjaśnienia czym jest personal branding. To strategia marketingowa, ogół działań, które mają na celu wypromować własny wizerunek i przedstawić go odbiorcom w określonym świetle. Można powiedzieć, że to forma przemyślanej autopromocji, która skupia się na budowaniu reputacji w szerszym kręgu. To chyba jeden z dominujących trendów w marketingu, a przy okazji trendów na rynku pracy na przestrzeni ostatnich lat. Wzrost świadomości przedsiębiorców, rozwój technologiczny (zwłaszcza internetu i portali społecznościowych), dynamicznie zmieniający się rynek pracy, zmieniające się potrzeby klientów, pracodawców i specjalistów, którzy wchodzą na rynek. To tylko niektóre czynniki, które przekładają się na wzrost znaczenia personal brandingu. Coraz więcej osób właśnie w ten sposób zaczyna podchodzić do własnej kariery i zawodowej drogi. Zauważa, że nie trzeba mieć firmy, loga, biura, zespołu specjalistów, aby pracować na własną pozycję i własną markę. Nie podlega wątpliwości, że dzięki możliwościom jakie daje internet, jest to obecnie dużo łatwiejsze niż kilka lat temu. Ale jak to działa?

 

Z założenia personal branding jest utożsamiany z budowaniem marki osobistej. Skupia się na budowania wizerunku specjalisty w danej dziedzinie biznesowej. Mając wyrobioną autentyczną renomę, łatwiej o nowe zlecenia, lepszą pracę, nowych klientów itd. Łatwiej zostać zauważonym i docenionym. Uważam jednak że na budowanie osobistej marki warto, spojrzeć nieco z innej perspektywy. Warto odwrócić tą sytuację i na personal branding spojrzeć oczami przedsiębiorcy. Zachwiać nieco definicją, albo mówiąc inaczej – poszukać w niej bardziej uniwersalnego przesłania.

 

Personal branding dla samodzielnego specjalisty będzie oznaczał stanie się bardziej profesjonalnym, a dla przedsiębiorcy – bardziej ludzkim.

 

Zapewniam Was, że z perspektywy przedsiębiorcy, (którym jestem) moja firma jest moją marką osobistą. W personal brandingu chodzi o bowiem nie tyle o sztywne podejście do budowania marki jako freelancer, czy samodzielny specjalista, ale również o spójną i dopasowaną do odbiorcy komunikację, o bycie zauważonym, o zdobycie zaufania klientów, pokazanie dlaczego warto skorzystać z naszych usług. To podejście sprawdza się tak samo dobrze, gdy prowadzisz już własną firmę. Jest może o tyle łatwiej i trudniej, że na sukces i renomę pracuję więcej osób. Co ma swoje plusy, ale i pułapki. Na wartość i wizerunek marki pracuje bowiem kilka osób, zatem łatwiej o błąd, ale też szybciej można osiągnąć spodziewane efekty. A jeśli już jesteśmy przy efektach…

Niezależnie od tego na jakim etapie zawodowej drogi jesteś, musisz dobrze wiedzieć jaki chcesz wizerunek budować i dlaczego chcesz to robić. To podstawa. Jeśli potrzebujesz dodatkowych argumentów, to przygotowałem kilka.

 

 

Personal branding – dlaczego warto?

 

 

Można powiedzieć, że każdy z nas buduje własną markę, niezależnie czym się zajmuje. Im wcześniej zdamy sobie z tego sprawę, tym lepiej. A wszystko po to, aby robić to świadomie, podejmować lepsze decyzje życiowe i zawodowe. Niezależnie czy prowadzisz własną firmę, czy nie, powinno zależeć Ci na byciu specjalistą w swojej dziedzinie. Tak samo na opinii klientów, na to jak Cię postrzegają. Jednak na wiarygodność, renomę i „zauważalność” trzeba sobie zapracować. Innej drogi nie ma. Pozostaje zatem pytanie: dlaczego warto się wysilać? Poniżej przygotowałem kilka uniwersalnych argumentów.

 

Dlaczego personal branding?

 

  • sposób na konkurencyjność – stając się lepszą marką, zostawiasz za plecami konkurencję. Niezależnie czym się zajmujesz, łatwiej osiągniesz cel, jeśli wyróżniasz się na tle innych jakością, profesjonalizmem
  • skuteczna komunikacja z odbiorcą – model komunikacji H2H (human to human) jest wyjątkowo skuteczny, dlatego jeśli prowadzisz firmę, warto pokazać jej ludzką stronę, nie chować się za logiem
  • stajesz się bardziej widoczny – wśród potencjalnych klientów i nie tylko. Rekomendacje i wiarygodny wizerunek jest najlepszą siłą nośną w biznesie
  • personal branding to szybszy rozwój biznesowy
  • lepszy wizerunek to lepsza praca (lub klient) – mając kompetencje, będąc specjalistą masz szansę na ciekawsze projekty i lepsze kontrakty
  • jeśli budujemy autentyczną wartość, cena naszych usług przestaje być najważniejszym czynnikiem. Za jakość się płaci więcej i zdecydowana większość klientów doskonale to rozumie. Większa jakość i renoma, to większe ceny. Większe ceny, to większy zysk, a w końcu każdemu finalnie każdemu na tym zależy
  • mając wyrobioną markę, masz większą wolność – warto budować wizerunek specjalisty, ponieważ dzięki temu zyskujemy większy wybór ofert i możliwości. O nasze usługi zaczynają zabiegać sami klienci.
  • budowanie marki wymusza planowanie strategii biznesowej, planowanie drogi rozwoju marki, co zdecydowanie zwiększa szanse na końcowy sukces, który nie jest dziełem przypadku
  • zyskujesz nie tylko klientów, ale też pewność siebie. Widząc efekty upewniasz się o słuszności swoich decyzji, drogi jaką wybrałeś, masz motywację do dalszego działania
  • dzięki personal brandingowi zyskujesz wiarygodność, przez co efekty Twoich działań są długofalowe
  • gromadzisz wokół marki zaangażowanych odbiorców, z którymi łatwiej budować autentyczne relacje biznesowe i nie tylko
  • personal branding pozwala się określić – w czym jesteśmy najlepsi, gdzie mamy największe sukcesy, co jest naszą mocną stroną – to pomocne zarówno z punktu widzenia specjalisty, jak i klientów
  • budowanie własnej marki to budowanie jej historii, tożsamości, która z czasem zaprocentuje
  • gdy zaczynasz budować swój wizerunek osobisty, zawsze zyskuje na tym Twoja firma. Zwiększając wartość osobistą, zwiększamy wartość firmy.
  • marka osobista pozwala na łatwiejsze nawiązywanie kontaktów biznesowych 

 

 

Budowanie wizerunku własnej marki przynosi realne korzyści biznesowe. Nie zawsze pojawią się od razu, to często czasochłonny proces. Ale zdecydowanie wart wysiłku i planowania. Zwłaszcza, że takie podejście narzuca rynek i oczekiwania naszych odbiorców. Obecnie, tradycyjna forma komunikacji typu B2C (Business to consumer), albo B2B (business to business) jest wypierana przez model H2H (human to human). Ludzie lubią i doceniają bezpośredni kontakt. Skracanie dystansu między firmą a klientem, dobrze współgra z ideą personal brandingu i wpisuje się w tą koncepcję. Z resztą widać to wyraźnie patrząc na dynamiczny rozwój influencer marketingu.

 

Dzięki tworzeniu marki osobistej macie szansę szybciej się rozwijać, sam proces rozwoju jest lepiej przemyślany i zorganizowany, a efekty są trwalsze. W końcu budujecie własną jakość, która szybko zostanie zauważona i doceniona. Personal brand jest dla samodzielnych specjalistów i ekspertów kreacją, dzięki której przedstawiają propozycje wartości (value proposition) swoim potencjalnym i obecnym klientom. Przedsiębiorcom natomiast pomaga w skracaniu dystansu między firmą, a klientem, nadając jej często cechy osobowościowe. Zwiększa się zaufanie do oferowanych usług i bezpośrednio wpływa na decyzje zakupowe konsumentów. Budowanie marki osobistej zawsze pozytywnie odbije się na Twojej firmie, dlatego warto prowadzić działania równolegle. Personal branding wyjątkowo dobrze sprawdza się, gdy masz już własny biznes, a nie tylko gdy jesteś na początku drogi zawodowej.

 

Jak budować markę osobistą?

 

Największym wyzwaniem jest teraz teorię zmienić w praktykę. Jak zbudować wyróżniającą się i silną markę osobistą? Jak wykorzystać ją do budowania skutecznej strategii biznesowej? Można powiedzieć, że zasada jest prosta – to co robisz, rób dobrze i mów o tym głośno. Budując, opowiadasz historię o sobie i swojej marce. Tworzysz swój wiarygodny obraz, dzięki czemu masz szansę wyprzedzić konkurencję i zdobędziesz zaufanie klientów. To wszystko ładnie brzmi w teorii, natomiast w praktyce wiąże się z dużym wysiłkiem, uporem, konsekwencją, cierpliwością i sporym nakładem czasu. Tak to działa niezależnie, czy budujesz markę od zera, czy też tworzysz osobistą markę związaną z innym brandem.

 

Mam jednak nadzieję, że po dzisiejszym wpisie czujesz się odpowiednio zachęcony, aby działać w tym kierunku. Nie ma jednego, złotego, sprawdzonego przepisu na skuteczne budowanie marki. Każdy musi znaleźć swoją drogę. Jedno jest pewne. Warto jej szukać. Zwłaszcza, że personal branding będzie tylko zyskiwać na znaczeniu. Nie trzeba stawiać tarota, ani wróżyć z fusów. Wystarczy śledzić jak zmienia się biznes, rynek pracy, marketing. Obserwować w jaką stronę to zmierza, żeby dostrzec w personal brandingu swoją szansę.

A jeśli szukacie dodatkowego wsparcia, możecie śmiało skontaktować się ze mną. Znając szczegóły będę w stanie pomóc w takim zakresie, w jakim będziecie tego potrzebować.

 

Czy warto założyć firmę?

Czy warto założyć firmę?

utworzone przez | sty 28, 2019 | Rozwój, Inspiracje

Coraz więcej osób decyduje się na założenie własnej firmy, myśląc jakie to niesamowite sukcesy będą osiągać dnia następnego. Potem najczęściej przychodzi „prawy sierpowy” od rzeczywistości i nie każdy jest w stanie go ustać. Często kończy się to brutalnym nokautem. (więcej…)

Jak napisać dobry biznes plan krok po kroku? Wzór do pobrania

Jak napisać dobry biznes plan krok po kroku? Wzór do pobrania

utworzone przez | sty 22, 2019 | Inspiracje, Rozwój

Chcesz otworzyć działalność gospodarczą? Prowadzić i rozwijać własną firmę? Marzy Ci się w końcu pracować na swoim? Jeśli tak to najprawdopodobniej będziesz musiał napisać biznesplan. Dobry biznes plan. Zwłaszcza jeśli nie masz własnych środków na rozpoczęcie działalności i musisz liczyć na kredyt, dotację lub dofinansowanie. Ale to nie jedyny powód, dla którego warto to zrobić. Zapraszamy do lektury!

Zakładam, że chcesz ruszyć z własnym biznesem. Bardzo chcesz. Motywacja w biznesie jest niezbędna, ale sama w sobie nie zadziała. Być może masz już nawet pomysł na biznes i na siebie, który rozwijał się w Twojej głowie od kilku lat. Ale to też nadal teoria. W tym każdy jest mocny. Snucie wizji „czego to by się nie zrobiło” przychodzi stosunkowo łatwo 😉

Schody pojawiają się w momencie, kiedy ze słów trzeba przejść do czynu. Kiedy trzeba podjąć konkretne decyzje, a jedna pociąga za sobą szereg kolejnych. Kiedy trzeba wziąć odpowiedzialność za te decyzje. Bez stworzenia planu działania się nie obejdzie. Dlaczego? Jak napisać biznesplan i co powinien zawierać?

Na końcu niniejszego artykuły zamieściliśmy 2 pliki pdf – jeden zawiera ściągę jak biznes plan napisać (jest w nim główna treść poniższego wpisu), oraz wzór przykładowego biznes planu.

 

Plan na własny biznes – ogólne informacje i wprowadzenie

Biznesplan, jak sama nazwa wskazuje, to plan który precyzuje i określa oczekiwania, cele i konkretne działania biznesowe przyszłych przedsiębiorców. To strategiczny plan firmy, który powinien zawierać bieżące założenia i aktualne dane, ale powinien też wybiegać w przyszłość. Uwzględniać koncepcję, proces budowania marki, strategie rozwoju. Jak to często bywa, kwestią zasadniczą jest wiedza jak to zrobić. Bez niej nie trudno zweryfikować swoje pomysły.

 

Biznesplan to pewnego rodzaju próba bycia obiektywnym wobec samego siebie

Podzielenie i rozpisanie konkretnych działań pomaga spojrzeć na nie z dystansem. Pomaga zadać dodatkowe pytania, a przede wszystkim – zadać właściwe pytania. Szukając odpowiedzi zdobywacie i porządkujecie ważne informacje. Im będzie ich więcej, tym lepiej. Samo otwarcie własnej firmy nie jest skomplikowane, a formalności nie są bardzo uciążliwe. Kluczowe jest to co wydarzy się dalej. Szczegółowy plan na biznes pozwoli to przewidzieć, poukładać i przygotować się na różne scenariusze. Do tego pomoże Wam wprowadzić własne mierniki oceny rezultatów, ułatwi zdefiniowanie celów biznesowych. Pomoże Wam też uchwycić trendy na rynku, czy ogólnie lepiej wgryźć się w daną branżę.

 

Nie ma jednego uniwersalnego wzoru biznesplanu

Jest bowiem wiele zmiennych, a poszczególne dane zależne są od specyfikacji branży i samego pomysłu. To nieco komplikuje sprawę ale i daje pewne możliwości. Z drugiej strony można stworzyć pewnego rodzaju schemat, określić najważniejsze aspekty i zbudować pewien wzór wyjściowy. W oparciu o taki wzór, mając punkt odniesienia, łatwiej zorganizować działania i sam proces przygotowań.

Podpowiem Wam dzisiaj, co powinien zawierać biznesplan i jak go napisać. Mam nadzieję, że to będzie dobry impuls na start, praktyczna pomoc i wzór wyjściowy, który pomoże Wam ułożyć pomysły w sensowny i realny sposób. Upewnicie się, że wybraliście dobrą drogę, albo przeciwnie – stwierdzicie że trzeba z niej zawrócić. Tworząc biznesplan, powinna przyświecać Ci jedna myśl: przekonaj siebie i innych, że Twój pomysł jest dobry i ma szanse na sukces. Tylko tyle, albo aż tyle. Aby ułatwić Wam to zadanie, rozpisałem poniżej, co powinno znaleźć się w Waszym biznesplanie.

Jakby nie patrzeć to ważna decyzja, która powinna być poprzedzona odpowiednią analizą i przygotowaniem. Można powiedzieć, że biznes plan będzie pierwszym testem przyszłego przedsiębiorcy. Od tego na ile rzetelnie podejdzie do planowania biznesu, będzie w dużej mierze zależeć powodzenie tego pomysłu na biznes.

Założenie własnej firmy = Pomysł + Koncepcja + Strategia + Wykonanie 

 

Po co pisze się bizes plan?

Najczęściej głównym powodem tworzenia planu na własny biznes jest ubieganie się o dofinansowanie w różnych instytucjach (np. urząd pracy, bank itp.) Bardzo ważną kwestią jest zorientowanie się jakie konkretne wymogi, odnośnie zawartości biznesplanu, ma instytucja u której ubiegamy się o środki.

Pozornie mniej praktyczny, ale nie mniej ważny powód to usystematyzowanie, analiza, podsumowanie i zobiektywizowanie informacji. To co może wydawać się subiektywnie dobrym pomysłem na firmę, wcale nie musi takie być po przeczytaniu biznes planu. Dobrą praktyką będzie zapytanie kilku osób co sądzą o Twoim pomyśle i jak go rozumieją. Ten zabieg pozwala nabrać zdrowego dystansu do przedsięwzięcia oraz poznać perspektywę innych osób. 

Kolejnym powodem może być po prostu potrzeba stworzenia biznes planu jako swoistego „manuala”, „mapy” na potrzeby firmy, zwłaszcza w początkowym okresie działalności. Określenie celów i środków do ich realizacji pomaga trzymać się raz obranej drogi (oczywiście w zmiennym świecie czasem należy zmieniać zasadnicze cele lub sposoby do ich osiągniecia)

 

Co bezwzględnie powinno znaleźć się w biznesplanie?

Strategiczny plan biznesowy firmy powinien uwzględniać szereg kwestii. Schemat struktury biznes planu zawiera następujące, najważniejsze informacje:

  • charakterystyka pomysłu na biznes –  czyli streszczenia całego przedsięwzięcia i wskazanie głównych założeń
  • charakterystyki usług i produktów – czyli wskazania wszystkich mocnych i słabych stron Waszego produktu (usługa też nią jest jakby nie patrzeć).
  • analiza finansowa – przełożenie pomysłu na konkretne wyliczenia
  • analizy rynku i konkurencji – konieczność jeśli wchodzimy do nowej branży
  • rozplanowanie zatrudnienia i organizacji firmy – co pokazuje jak będzie działać nasza firma
  • strategia marketingowa i sprzedażowa – czyli do polityki cenowej do reklamy
  • wizja rozwoju i dokładny harmonogram działań

Jak można się domyślać to bardzo ogólne informacje. Jeśli zależy nam, aby nasz biznes plan był skuteczny i pokazywał rzeczywisty obraz działań i planów trzeba pochylić się nad każdym z tych punktów z osobna. A powinno Ci na tym zależeć nie tylko w przypadku starań o  dofinansowanie – powinieneś zrobić to przede wszystkim dla siebie i powodzenie przedsięwzięcia.

 

Poradnik dla przedsiębiorców

1. Podstawowe informacje o firmie i przedsiębiorcy

Tu opisujemy najważniejsze, podstawowe informacje i założenia dotyczące firmy, jak również przedsiębiorcy. Ta część biznesplanu ma szczególne znaczenie w przypadku kiedy planujemy go zaprezentować osobom trzecim, albo ubiegać się o dofinansowanie.

Najważniejsze informacje o firmie:

  • Planowana data rozpoczęcia działalności gospodarczej
  • Forma prawna działalności gospodarczej
  • Planowana lokalizacja siedziby firmy
  • Nazwa firmy
  • Dane kontaktowe
  • Obszar działalności nawiązujący do PKWiU
  • Rodzaj sprzedawanych usług lub produktów

 

Najważniejsze informacje o przedsiębiorcy:

  • Imię, nazwisko
  • Data urodzenia
  • Wykształcenie
  • Kwalifikacje zawodowe i umiejętności
  • Odbyte kursy, szkolenia
  • Historia dotychczasowego zatrudnienia i doświadczenie

 

Wizja, misja i cele przedsiębiorstwa

Opisujemy jaka idea przyświeca założeniu firmy. Jakie cele chcemy realizować. Cele powinny okreslać dokładnie, co firma chce osiagnać w ciagu najbliższych trzech do pieciu lat. Takim celem może być na przykład: zwrot inwestycji, określony udział w rynku, spełnienie określonych założen finansowych itd. Osiąganie celów ich pozwoli zweryfikować czy biznes rozwija się w dobrym kierunku.  Dodatkowo można umieścić tu genezę całego projektu, skąd wziął się pomysł na biznes, z czym był związany itd.

 

2. Charakterystyka planowanej działalności

Tu umieszczamy nazwę naszego projektu, określamy rodzaj działalności (handel, produkcja, usługi), formę organizacyjno-prawną, formę rozliczeń z urzędem skarbowym, lokalizację. Dobrze będzie określić swoją branżę i krótko uzasadnić swoj wybór.

Specyfikacja danej branży

Należy wskazać ogólną charakterystykę branży i głównych producentów działających na danym rynku. W miarę możliwości podać dane liczbowe jeśli są jawne, wielkość sprzedaży i problemy z jakimi zmaga się dana branża. Warto podać też wymagania jakie narzuca branża naszym działaniom, oraz jakie potrzeby mają klienci. Poza tym odnotować jak w danej branży kształtuje się możliwość ekspansji i rozwoju naszych usług lub produktu. Jakie mamy szanse rozwoju w określonych warunkach.

Anliza konkurencji

Jest to związane bezpośrednio z charakterystyką branży. Należy opisać w miarę możliwości jak najdokładniej działania konkurencji. Wskazać największych producentów / usługodawców, pokazując ich ofertę, sukcesy, organizację. W sposób szczegółowy warto zrobić to też przy okazji analizy rynku, która pojawi się w dalszej części biznes planu.

Analiza strategiczna SWOT

Tu należy opisać jaki wpływ będą miały na nasze przedsięwzięcie czynniki ekonomiczne, społeczne, etyczne, technologiczne. Do tego, jaka jest możliwość pojawienia się nowej konkurencji i podobnych wyrobów na rynku. Jaka jest siła przetargowa dostawców i odbiorców? Jakie znaczenie mają dla nas czynniki prawne, polityczne? W odniesieniu do tego należy opisać pozycję strategiczną firmy, wskazać mocne i słabsze strony pomysłu. W skrócie trzeba poddać analizie informacje niezbędne do opracowania własnej strategii, która pozwoli wykorzystać własne szanse, a jednocześnie zminimalizować ryzyko.

Opis produktu / usługi

Kolejna elementarna sprawa. Trudno sobie wyobrazić sytuację, aby skupiać się na ogólnej koncepcji bez wchodzenia w detale dotyczące usług i produktów. Trzeba je dokładnie opisać, jak również omówić ich możliwości, funkcje, korzyści. Należy pamiętać, że zakładając firmę nie tylko realizujemy swoje marzenia ale również chcemy na nich zarabiać. Jak? Na czym? Dlaczego klienci będą chcieli skorzystać w Waszej oferty? Czy Wasz produkt zaspokoi ich potrzeby? Musicie wykazać dlaczego Wasza usługa lub produkt jest pożądana. Czym się wyróżnia od konkurencji. Dobrze już na wstępie dokładnie ustalić kto będzie odbiorcą Waszej oferty i co dokładnie się w niej zawiera. 

Dobrze wskazać unikalne cechy produktu lub usługi, szczególne zalety wyróżnijace produkt na rynku. Warto wykazać jak pomogą one uzyskać przewagę nad konkurencją lub nawiązać rywalizację z konkurencją. Warto opisać też na jakim etapie znajduje się nasz produkt (już istnieje czy produkcja jest dopiero planowana) oraz jakie mamy zdolności wytwórcze.

 

3. Plan inwestycyjny firmy

Charakterystyka planowanej inwestycji, w której należy podać jej zakres i główne założenia. Im więcej szczegółów będzie zawierał opis, tym wiarygodniejsze będą późniejsze wyliczenia i plan finansowy.

Ważnym elementem planowania inwestycji jest ustalenie źródeł i zasad jej finansowania. Trzeba wskazać czy inwestycja będzie realizowana z własnych środków. W jakiej wysokości będą potrzebne dodatkowe fundusze – o ile w ogóle. Podobnie jeśli zamierzamy zaciągnąć kredyt, ważne będzie opisać na jakich warunkach zostanie on udzielony. Wszystkie te założenia powinny też zostać ujęte w planie finansowym.

 

4. Plan finansowy

Jeżeli prowadzisz już działalność gospodarczą, w tym miejscu dołącz aktualne sprawozdania finansowe. Uwzględnij bilans, rachunek zysków i strat, oraz gdy to możliwe, cashflow (przepływ pieniądza) z ostatnich dwóch lat.

Opracowanie planu inwestycyjnego, prognozy sprzedaży i kosztów firmowych (stały i zmiennych), ich ewentualna optymalizacja i zakres – to kluczowe do podjęcia ostatecznych decyzji o wystartowaniu z własnym biznesem, albo do przekonania innych, że jest to dobry plan. Musi zawierać zatem konkretne dane, prognozy i rozliczenia. Zawartość tej części planu, może się różnić w zależności od tego kto i do jakich celów go przygotowuje. Jednak to Wy, jako przyszli przedsiębiorcy musicie wiedzieć, na ile Wasz pomysł się opłaci. Nawet jeśli są to tylko kalkulacje, a nie twarde dane. Dlatego powinien się tu znaleźć dokładnie rozpisany bilans, plan inwestycyjny, rachunek zysków i strat, prognozy finansowe itp.

Im bardziej wiarygodne dane, tym bardziej wiarygodne i realne będą Wasze kalkulacje. Osobiście wychodzę z założenia, że najlepiej sprawdza się bazowanie na czarnych scenariuszach. Zwłaszcza przy prognozowaniu finansów w firmie. Wiem, że może brzmieć to dziwnie i mało zachęcająco. Natomiast nic tak skutecznie nie sprowadza na ziemię, jak założenie, że gdzieś po drodze nam nie wyjdzie i co wtedy? Funkcjonowanie w bańce mydlanej, jakiejś złudnej iluzji jest częstym błędem młodych przedsiębiorców. Dobrze jest wszystko dokładnie przeliczyć… żeby finalnie się nie przeliczyć.

Prognozy finansowe

Prognozy finansowe przedstawiamy po analizie jakościowej i ilościowej. To miejsce, w którym już konkretnie wskazujemy rachunek zysków, strat, cash flow i bilans.

Rachunek zysków i strat

Tu określamy nasze oczekiwania dotyczące wielkości zysków i strat jakie nasz biznes wygeneruje w określonym czasie. Rachunek ten powinien być oparty na realnych założeniach, które powinny pokrywać się z informacjami zawartymi w cześci opisowej.

Przepływy pienieżne – cash flow

Prognoza przepływu środków pieniężnych jest uważana za jeden z ważniejszych dokumentów finansowych, ponieważ wskazuje wszystkie wpływy, oraz ponoszone wydatki w konkretnym przedziale czasu. W projekcie cash flow uwzględniamy naszą politykę należności, ile i co będziemy sprzedawać za gotówkę, a jaką część z oddalonym terminem zapłaty. Uwzgldniamy też sposób regulowania naszych zobowizań za zakupione surowce, materiały, towary itd. W odróżnieniu od rachunku zysków i strat, w przepływach pieniężnych musimy pokazać cały proces finansowy.

Bilans

Bilans wskazuje jakie aktywa będą potrzebnei w jakiej wysokości, aby móc prowadzić dzialalność na określonym poziomie. Powienien określać też w jaki sposób te aktywa będą finansowane – własny kapitał, kredyt itp.

Punkt rentowności (BEP)

Punkt rentowności (BEP to skrót od Break Even Point) albo mówiąc inaczej równowagi, wskazuje jaki musi być poziom sprzedaży, aby pokryć wszystkie firmowe koszty. Zarówno operacyjne stałe, jak i koszty zakupu surowców, materiałów, koszty odsetkowe itd. Jasno pokazuje ile trzeba sprzedać produktów albo usług przy określonej marży, aby wyjść na tzw. Zero. To bardzo ważne w planowaniu finansowym, bo daje realny obraz sytuacji i weryfikuje niektóre wcześniejsze założenia.

Analiza wskaźnikowa

Wskaźniki finansowe wylicza się na bazie danych z bilansu, oraz rachunku zysków i strat. Mają duże znaczenie nie tylko dla nas, ale też dla potencjalnych kredytodawców. Dają one natychmiastowe sygnały wskazujące na odchylenia od planów i problemy z:

  • płynnością finansową firmy (np. wskaźnik płatności bieżących)
  • sprawnością jej działania (na przykład wskaźnik rotacji należności, albo rotacji zapasów)
  • rentownocią (np. wskaźnik rentowności brutto, wskaźnik rentowności aktywów lub kapitału)
  • zadłużeniem firmy (np. wskanik zadłużenia kapitału własnego)

Ocena efektywności

W przypadku realizacji przedsięwzięcia o charakterze inwestycyjnym, należy dokonać oceny jego efektywności. Jedną z metod jest wyliczenie wartości zaktualizowanej netto NPV, oraz wewntrznej stopy zwrotu IRR. NPV daje wartość netto całego projektu inwestycyjnego z uwzgldnieniem poniesionych nakładów inwestycyjnych oraz przyszłych korzyści finansowych w postaci wpływów. Obliczenia prowadzone są przy stałym poziomie stopy procentowej (tzw. stopy dyskontowej). Jeżeli warto NPV jest dodatnia, to projekt przynosi wartość dodatnią. Kiedy NPV jest ujemne – warto jeszcze raz przeanalizować projekt i dokonać poprawek, albo zmienić niektóre założenia. Warto wiedzieć przy jakiej wymaganej rocznej stopie procentowej NPV daje wartość graniczną zero. Wówczas stopa ta nazywa się IRR. Im wyższe IRR tym lepiej.

 

5. Plan marketingowy i sprzedażowy – analiza rynku i odbiorcy końcowego

Tu powinny znaleźć się wszystkie istotne informacje dotyczące rynku na jakim planuje się działać. Znaczenie będzie miało zarówno przedstawienie pewnych ogólnych tendencji, jak również trendów lokalnych. Rynek tworzą firmy podobne do naszej. W tym punkcie powinna znaleźć się zatem charakterystyka nie tylko branży, jako ogółu, ale też bezpośrednie odniesienia do konkretnych przykładów i działań konkurencji. Wypada zaznaczyć dlaczego uważacie, że przebijecie się z Waszą ofertą do klientów. Wykazać jaka jest wielkość rynku i jakie są jego możliwości. Jak przewidujecie jego przyszłość i rozwój. Musicie udowodnić sobie i innym, że go rozumiecie. Znacie jego mocne i słabe strony, szanse i pułapki. Warto odnieść się do badań i analiz, zarówno aktualnych jak i tych z lat poprzednich. 

Analizując rynek zaczynamy go rozumieć. A dzięki temu udowadniamy sobie i innym czytelnikom biznes planu, że jesteśmy w stanie konkurować z innymi podmiotami w środowisku konkurencji rynkowej i osiągnąć założone cele biznesowe. Należy opisać rynek najlepiej z podziałem na segmenty oraz wskazać ten, na którym chcemy się skupić. Rozpoznanie i właściwa analiza rynku to jeden z trudniejszych elementów biznes planu. Nie zawsze mamy dostęp do wszystkich informacji, poza tym rynek jest bardzo dynamiczny, co dodatkowo utrudnia sprawę. Jest to jednak niezbędne. Tak jak i próba wskazania dominujących trendów, oraz tendencji. Większość elementów biznesplanu w jakiś sposób odnosi się do jakości analizy rynku. To ważne, aby właściwie oszacować szanse na powodzenie, jak również móc wyjść z ofertą dopasowaną do naszej grupy odbiorców.

Ważne bedzie zatem dokładne określenie kim są nasi klienci docelowi. Czy będą to inne firmy, klienci indywidualni, instytucje o szczególnym profilu działalności. Należy ocenić, jakie są główne potrzeby i oczekiwania naszej grupy docelowej. Jakie mają cechy charakterystyczne i dlaczego mieliby skorzystać akurat z naszej oferty. To będzie decydowało m.in. o strategii marketingowej i sprzedażowej naszej firmy.

Strategia marketingowa

Strategia marketingowa opisuje, w jaki sposób zamierzamy osignąć cele sprzedażowe na prognozowanym poziomie. Powinna określać jak najdokładniej co trzeba zrobić, kiedy, w jaki sposób I jakimi środkami. Musi uwzględniać poszczególne zadania z zakresu sprzedaży, polityki cenowej, promocji.

Strategia marketingowa stanowi ważny sygnał, że rozumiecie potrzebę dokładnego zaplanowania rozwoju Waszej firmy. Sposób promocji, dotarcia do klienta, komunikacja z nim, kanały reklamowe – to ważne elementy tej układanki. Bezpośrednio wpływające na efektywność działań i planów. Jeśli nie zrobiliście charakterystyki klienta w powyższych punktach, to przy opracowywaniu strategii marketingowej warto poświęcić temu czas i uwagę.

Polityka cenowa produktu / usługi

Tu przedstawiamy charakterystykę finansową branży, pod kątem usług lub produktów, które sami chcemy sprzedawać. Warto też przedstawić konkretne kaluklacje ceny dla każdego swojego produktu lub usługi z podziałem na koszty stałe (ponoszone niezależnie od poziomu sprzedaży), koszty zmienne (w wysokości proporcjonalnej do wielkości sprzedaży).

Należy porównać określone przez nas ceny, z tymi które funkcjonują już na rynku i wykazać związek między nimi. Bardzo ważne jest określenie ceny minimalnej niezbęnej dla osiągnięcia progu rentowności. Jeśli proponujemy produkt wyższej jakości niż konkurencja, albo będzie się wyróżniał na jej tle, zrozumiałe będzie, że jego cena również będzie wyższa itd. Warto też uwzględnić kwestię ewentualnych promocji i zmian cen w zalezności od zmian na rynku. 

Promocja i reklama

Tu określamy naszą strategię promocyjną i reklamową. Musimy wykazać w jaki sposób chcemy prowadzić działania promocyjne i jak chcemy dotrzeć do naszej grupy odbiorców. Czy skupiamy się na promocji w sieci? A może zatrudnimy dodatkowych specjalistów, którzy skupią się na marketignu bezpośrednim? Będziemy organizować eventy branżowe? Jaki budżet będziemy chcieli przeznaczyć na ten cel i jakimi kanałami będziemy prowadzić działania reklamowe i promocyjne? Oczywiście zanim to opiszemy, musimy przygotować się bazując zarówno na wcześniejszej anlizie branży, rynku, produktu i odbiorcy. Warto też określić z jakich materiałów reklamowych planujemy korzystać i w jakiej formie będą dystrybuowane.

 

6. Zarządzanie firmą i kadry

Personel stanowi trzon firmy. Ważne aby opisać kto i za co dokładnie jest odpowiedzialny. Warto wymieć te osoby konkretnie i wskazać na ich kwalifikacje, kompetencje. Życiorysy można umieścić w załącznikach. Przy tej okazji trzeba zaznaczyć liczbę wspólników, jeśli firma ma być spółką. Jeśli planujemy korzystać z firm zewnętrznych do obsługi prawnej, księgowej, albo informatycznej, warto umieść tę informację w tym miejscu. Ma to duże znaczenie również pod kątem organizacji najwazniejszych działań i procesów niezbędnych do właściwego funkcjonowania firmy.

Pracownicy

Może się wydawać, że zaplecze pracownicze i zarządzające nie jest aż tak ważne na pierwszych etapach inwestycji. Nic bardziej mylnego. Koszty pracownicze w znaczący sposób kształtują finanse firmy. Nie trzeba też chyba specjalnie podkreślać jak ważne jest, aby firma była dobrze zarządzana i zatrudniała kompetentne osoby. W tej części zdecydowanie warto wspomnieć o kwalifikacjach osób prowadzącej działalność, pracowników, o strukturze organizacyjnej i podziale obowiązków.

Oczywiście nie da się oddelegować wszystkich obowiązków na zewnątrz firmy. Dlatego w tym miejscu opisujemy planowane zatrudnienie. Ile osób chcemy zatrudnić i na jakich stanowiskach. Warto też zaznaczyć, jak w trakcie rozwoju firmy widzimy rozwój poszczególnych działów i zwiększenie zatrudnienia. Nie zapominając oczywiście o kosztach, choć te powinny być już określone wcześniej – w planie finansowym.

Harmonogram działań

Harmonogram działań to lista wszystkich czynności, jakie należy wykonać w związku z realizacją przedsięwzięcia. Konieczne jest określenie ich na osi czasu. Ustalenie terminów rozpoczęcia i czasu trwania każdej z czynności. W pierwszym roku ujmuje się je w układzie miesięcznym, w kolejnych – kwartalnie. W harmonogramie warto też uwzględnić plan awaryjny, gdyby doszło do opóźnień lub nieprzewidzianych zdarzeń.

Biznesplan jest po to, aby uniknąć chaosu, aby uporządkować pewne dane i informacje, przekonać siebie i innych, że dany pomysł na biznes ma szanse powodzenia. Często jest tak, że nawet najlepsze pomysły kończą się porażką, bo zabrakło właściwej organizacji i konsekwencji. Konieczne jest wyznaczenie celów (najlepiej długofalowych) i ustalenie realnego harmonogramu ich realizacji. Poszczególne zadania dobrze będzie pogrupować w pakiety robocze i tak jak wspomniałem punkt wyżej – lepiej zakładać pesymistyczną wersję. Tak aby ewentualne zmiany w harmonogramie nie zaburzały całego projektu.

 

7. Podsumowanie biznes planu i ocena ryzyka

W podsumowaniu biznes planu skontcentrujcie się na wykazaniu zagrożeń, które mogą być nawiększym problemem w realizacji przedsięwzięcia. Należy oszacować skalę tych zagrożeń, ich rodzaj i co najważniejsze przedstawić plan awaryjny.

Warto wspomnieć o konkurencji, zmianie popytu, problemach z zatrudnieniem właściwych specjalistów, przekroczeniu kosztów, złym oszacowaniu sprzedaży I terminów, wpływie polityki gospodarczej i innych trudnościach, na które musimy być przygotowani.  To będzie świadczyć o tym, że nie tylko dobrze rozumiemyi dostrzegamy najważniejsze zagrożenia. Będzie to też dowód, że zdajemy sobie sprawę z zagrożeń, potrafimy je właściwie ocenić i znaleźć adekwatne rozwiązania.

Podsumownie

Wymienione aspekty i poszczególne elementy biznesplanu to podstawa. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby rozbudować go jeszcze bardziej. Najważniejsze, żeby w jak najdokładniejszy sposób przygotować się do prowadzenia działalności przed jej rozpoczęciem. Tworzenie biznesplanu wymusza to w naturalny sposób. 

Jeśli potrzebujesz wsparcia na początku swojej drogi, w tym również przy budowaniu biznesplanu – skontaktuj się z nami. Przechodziłem przez ten proces kilkukrotnie i dlatego wiem jak pomóc. 

Biznes plan – poradnik oraz wzór do pobrania

Zobacz / pobierz poradnik krok po kroku
Pobierz wzór
Jak otworzyć własną kawiarnię?

Jak otworzyć własną kawiarnię?

utworzone przez | gru 3, 2018 | Inspiracje

Zauważyliście, że sporo knajp otwiera się równie szybko co zamyka? Spotyka to nie tylko początkujących przedsiębiorców. Coraz częściej słyszy się, że kolejne „kultowe” miejsce znika z gastronomicznej mapy Warszawy.

To dowód, że własna kawiarnia to pomysł na biznes, który z jednej strony należy do popularnych, a z drugiej nie należy do najłatwiejszych… (więcej…)